برای بررسی راه‌گشا بودن تسهیلات مسکن از دو منظر باید به آن توجه کرد: اول مبلغ وام و نسبت آن با کل هزینه مسکن در بازار و دیگری مبلغ اقساط وام است. در حال حاضر تسهیلات بانکی مرتبط با حوزه مسکن در سه قالب، وام‌های نهضت ملی مسکن، وام مسکن با اوراق ممتاز و وام اوراق ممتاز در راستای قانون جوانی جمعیت به مردم ارائه می‌شود. 
 

مهندس جمشید برزگر، رئیس کانون انبوه‌‌‌‌‌سازان مسکن و ساختمان ایران، گفت: گفت: امروزه بازار مسکن همچنان در حالت رکود است و این رکود در بازار فولاد نیز به نوعی تحول ایجاد کرده است، چراکه بازار فولاد بر پایه میزان عرضه و تقاضا است. به عبارتی، هر چقدر تولید و ساخت مسکن کم شود، به همان میزان، تقاضا نیز برای خرید فولاد با کاهش مواجه خواهد شد.

 تا زمانی که قانون بانکداری بدون ربا اصلاح نشود، این شرایط ادامه خواهد داشت. بانک‌ها نه تنها در حوزه‌های صنایع و معادن و انرژی سرمایه گذاری کرده اند بلکه حتی در حوزه مسکن نیز فعال هستند و احتکار انجام داده‌اند.
 

شهر تبریز به عنوان یکی از بزرگترین کلانشهرهای کشور با مشکل و ابرچالش «حاشیه نشینی» روبه رو است به طوری که نیم میلیون نفر در این کلانشهر در مناطق حاشیه‌ای سکونت دارند.

دستیار ویژه وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: ممکن است برخی از واحدهای نهضت ملی با قیمت هر متر مربع ۵ میلیون تا ٧ میلیون تومان شروع شده باشند و برخی‌ها هم با ١٠ میلیون تومان شروع و با ١٢ میلیون تومان تمام شوند.

کارشناس مسکن گفت: وضعیت ساخت مسکن در کشور مطلوب نیست و مسکن به عنوان یک متولی اصلی در تورم اقتصادی محسوب می‌شود.

طبق لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، هیچگونه مالیات بر ارزش افزوده بابت خرید مصالح به پروژه‌های مسکن مهر و واحدهای احداثی موضوع قانون جهش تولید مسکن، تعلق نمی‌گیرد.

مالیات غیرقابل وصول از املاک مسکونی، برای بار پنجم در بودجه سالانه کشور ظاهر شد. دولت می‌خواهد سال آینده از خانه‌های با قیمت بالای ۲۵میلیارد تومان، مالیات سالانه اخذ کند. اسم آن، تا همین امسال، «مالیات بر خانه‌های مجلل (لوکس) » بود؛ اما این عبارت در لایحه بودجه ۱۴۰۳، جای خود را به عبارت جدید داده است. این مالیات از سه جهت، سوال‌برانگیز است؛ آیا برای «تامین مالی دولت» است یا «تنظیم قیمت مسکن» یا «معافیت سراسری مالکان»؟ بر اساس کارنامه مردودی دو سال گذشته، به این پرسش پاسخ داده ایم.

افزایش وام مسکن یکی از خبر‌هایی است که امسال حاشیه‌های زیادی داشته و حتی دولت سیزدهم، این اقدام را به‌عنوان دستاورد خود معرفی می‌کند. با این حال علی عبدالعلی‌زاده، وزیر اسبق راه و شهرسازی، وام‌های مسکن را غیرکاربردی دانسته و گفته است که این وام‌ها جوک هستند! اما چرا افزایش تسهیلات مسکن تا این حد مورد نقد‌های تند و تیز قرار گرفته است؟

کابینه سیزدهم در شرایطی که درآمد نفتی را هشت درصد کمتر از بودجه امسال پیش‌بینی کرده و رقم آن را به ۵۵۴ هزار میلیارد تومان رسانده است، میزان درآمد مالیاتی را هزارو ۱۲۲ هزار میلیارد تومان پیشنهاد داده‌ است که این عدد دو ‌برابر میزان درآمدهای نفتی است.

بانک‌هایی که در دو سال گذشته از پرداخت وام مسکن کوتاهی کردند، ۲۶ هزار میلیارد تومان جریمه مالیاتی شده‌اند. در این میان بانک‌ها می‌گویند که وزارت راه و شهرسازی مقصر است، چون تا پایان سال ۱۴۰۱ سامانه مربوط به تسهیلات را ایجاد نکرده است. اما معاون وزیر راه و شهرسازی در واکنش به این صحبت اعلام کرده که اتصال به پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن از طریق سامانه تِم (Tem) در مرداد ۱۴۰۰ راه‌اندازی شده است، ولی بانک‌های خصوصی به آن متصل نشدند.

وزیر راه و شهرسازی گفت: یک چهارم جمعیت کشور مستاجر هستند و باید با تولید و عرضه مسکن سهم اجاره در سبد خانوار را کاهش دهیم.
 

واقعیت آن است که با احتساب افزایش هزینه‌‌‌‌های ساخت ناشی از رشد تورم، افزایش مدت زمان خواب سرمایه، رکود بازار مسکن و... در شرایط کنونی فعالان ساختمانی در یکی از پرچالش‌‌‌‌ترین صنایع کشور مشغول به کار هستند و باید با مسائل و موانع متعددی دست و پنجه نرم کنند. در وضعیت موجود تمامی سازندگان از زمان طولانی صدور پروانه، هزینه‌‌‌‌های بالای اخذ مجوزها از سازمان‌‌‌‌های متولی، بروکراسی‌‌‌‌ها و چالش‌های اداری شاکی هستند و این معضلات چالش‌‌‌‌های جدی برای شرکت‌های ساختمانی ایجاد کرده است.

عضو مرکز تحقیقات مسکن در حالی از در حال ساخت بودن تنها حدود 300 هزار واحد مسکن در قالب نهضت ملی خبر داده که چند روز قبل معاون وزیر راه و شهرسازی، این رقم را یک میلیون و 867 هزار واحد بیان کرده بود. ماجرا چیست؟

افزایش وام مسکن یکی از خبرهایی است که امسال حاشیه‌های زیادی داشته و حتی دولت سیزدهم، این اقدام را به‌عنوان دستاورد خود معرفی می‌کند. با این حال علی عبدالعلی‌زاده، وزیر اسبق راه و شهرسازی، وام‌های مسکن را غیرکاربردی دانسته و گفته است که این وام‌ها جوک هستند! اما چرا افزایش تسهیلات مسکن تا این حد مورد نقدهای تند و تیز قرار گرفته است؟

به گفته معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، بسیاری از عوامل رکود تورمی ناشی از افزایش هزینه های سوخت و افزایش نقدینگی بوده است و با توجه به آنکه هزینه های زمین در تولید و خدمات بسیار موثر بوده و از سوی دیگر سرمایه گذاری در آن هیچ ریسکی نداشته و دارای بازدهی بسیار بالا است بنابراین باید در این شرایط برنامه ریزی لازم صورت گیرد.

مرکز افکارسنجی سرمایه مهرماه امسال اعلام کرده بود که «مسکن» در راس اولویت‌های اقتصادی مردم تهران قرار دارد. حالا مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران در سطحی گسترده‌تر خبر داده است که زمین و مسکن همچنان اولویت‌های اصلی سرمایه‌گذاری در میان ایرانیان هستند و 33.3 درصد از مردم اگر پولی برای پس‌‍انداز داشته باشند باز هم به سراغ همان سرمایه‌گذاری سنتی محبوب ایرانی‌ها یعنی بازار املاک می‌روند. بر اساس این نظرسنجی بورس در قعر بازارهای محبوب قرار گرفته است.

تورم اجاره مسکن در شهرهای کوچک به شکل محسوس بیشتر از شهرهای بزرگ است؛ این فاصله یا بیش‌فعالی روند هزینه اجاره‌نشینی در شهرهای کم‌جمعیت مختص یکی دو سال اخیر نیست، اما در عصر جهش قیمت، چشمگیرتر شده است. بررسی‌ها درباره این اختلاف سرعت رشد اجاره‌بها نشان می‌دهد، اجاره‌نشین‌ها در شهرهای کوچک به دو علت شرایط متفاوتی دارند.

آمارهای اخیر مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که متوسط قیمت مسکن بر اساس آمارها در تابستان امسال پنج درصد کاهش داشته است. در نگاه اول شاید چنین به نظر برسد که دریافت تسهیلات مسکن شاید بتواند کمک‌کننده کارگران در مسیر خانه‌دار شدن باشد، اما متأسفانه با شرایطی که پرداخت وام‌ها در زمان حاضر دارد، کارگران از پس پرداخت اقساط برنمی‌آیند.

نقص بزرگ در روند ساخت مسکن دولتی از «رعایت نشدن شیوه مرسوم و متعارف صدور پروانه ساختمانی» در این پروژه‌ها حکایت دارد. سازنده‌ها و برخی مسوولان ناظر بر این ساخت‌وسازها از «سرعت پایین تامین خدمات سه‌گانه» گلایه می‌کنند؛ به این معنا که در این پروژه‌ها ساخت حدود ۴۰۰هزار واحد مسکونی روی زمین‌های ۹۹ساله شروع شده اما تامین آب و برق و گاز برای آنها، «مساله» است.