پروژه مسکن مهر از سال 1386 به منظور ایجاد سرپناه برای گروه‌های کم‌درآمد جامعه مطرح شد. در این طرح قیمت زمین از قیمت کل واحد مسکونی حذف شد و به این ترتیب برای این واحدها قیمتی پایین‌تر از قیمت سایر املاک در نظر گرفته شد اما با این حال به نظر می‌رسد که این طرح نتوانسته است به اهداف خود دست یابد.
در ابتدا این طرح مورد استقبال مردم قرار گرفت اما کم و کاستی‌هایی که در راه‌اندازی این واحدها وجود داشت سبب شد تا نارضایتی‌های فراوانی به وجود آید. از جمله کاستی‌های این پروژه می‌توان به کمبود 2252 واحد مدرسه، 304 واحد کلانتری، 838 باب مسجد و 454 مرکز بهداشتی و درمانی اشاره کرد که وزیر راه و شهرسازی چند روز گذشته آنها را عنوان کرده است؛ همچنین آمارها نشان می‌دهد که برای این پروژه هزینه‌های سنگینی خرج شده و عباس آخوندی در این رابطه نیز بیان کرد که در طرح فاجعه‌آمیز مسکن مهر بیش از 100 هزار میلیارد تومان هزینه شد و همچنان برای تکمیل زیربناهای این واحدها به 5600 میلیارد تومان اعتبار دیگر نیاز است.
هر چند که دولت یازدهم از ابتدای شروع به کار مخالفت خود را با طرح مسکن مهر اعلام کرد اما با این حال به مالکان این واحدها قول داد که تعهدات خود را در قبال ادامه این پروژه ادامه می‌دهد.
در همین راستا به تازگی مصوب شد برای تحویل ۳۵۰ هزار واحد مسکونی به متقاضیان تا پایان سال جاری و تامین امکانات زیربنایی و رفاهی به منظور فراهم کردن شرایط اسکان، اقدامات لازم صورت گیرد.
اما سوال‌هایی در این میان مطرح است، اینکه دولت چگونه زیربناهای لازم برای تحویل 350 هزار واحد مسکن مهر را فراهم می‌کند؟ آیا این پرونده در دولت یازدهم بسته می‌شود؟ دولت برای فراهم کردن منابع مالی لازم به منظور بستن پرونده مسکن مهر چه برنامه‌ریزی‌ای دارد؟
دولت، وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرده تا زمینه را برای فروش واحدهای فاقد متقاضی که تعداد آنها بر اساس آمار به 117 هزار واحد رسیده، فراهم کند تا بدین ترتیب از منابع حاصل از فروش این واحدها بتواند به تکمیل واحدهای نیمه‌تمام بپردازد و با توجه به اینکه پیدا کردن مشتری برای این واحدها بسیار سخت است، گفته می‌شود در سال جدید وزارت راه و شهرسازی با صدور بخشنامه‌ای شرایط محدودکننده آن را برداشته است تا بتواند افراد را برای خرید این واحدها ترغیب کند. همچنین هیات وزیران با اختصاص اعتبار مورد نیاز برای آماده‌سازی شرایط خدمات زیربنایی 350 هزار واحد مسکونی مسکن مهر موافقت کرده است.
اما با این حال بسیاری از کارشناسان بر این باورند که واحدهای خالی مسکن مهر به سادگی فروش نمی‌روند، چرا که آن دسته از افراد که تمایل به زندگی در چنین واحدهایی دارند، قادر به فراهم کردن هزینه آن نیستند، عده‌ای هم که می‌توانند این واحدها را تهیه کنند تمایلی به زندگی در آنها ندارند و به عقیده این دسته از کارشناسان، طرح مسکن مهر در سال 1395 به پایان نمی‌رسد و امکان آنکه اجرای آن به دولت دوازدهم هم کشیده شود وجود دارد.
این در حالی است که بسیاری از مسوولان از سال گذشته تاکنون بارها اعلام کرده‌اند که این پروژه در سال 1395 به پایان خواهد رسید، در همین رابطه قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر بیان کرد که با تکمیل و اتمام واحدهای مسکن مهر در سطح کشور پرونده پروژه مسکن مهر در سال 1395بسته می‌شود.
در این رابطه با سیدمحمد مرتضوی، خزانه دار کانون سراسری انبوه سازان ایران به گفت و گو پرداختیم.
مرتضوی در پاسخ به این سوال که آیا پروژه مسکن مهر تا پایان دولت یازدهم به اتمام می‌رسد؟ گفت: مطمئناً تا پایان این دولت پروژه تمام نمی‌شود، زیرا اکنون تعداد قابل توجهی از پروژه‌های فعلی به مرحله فسخ قرارداد رسیده‌اند، یعنی شرایط پروژه‌ها به گونه‌ای نبود که امکان ادامه دادنشان با قیمت‌های در نظر گرفته شده با مسکن مهر فراهم باشد، بنابراین مجموعاً سازنده‌ای که برای آنها در نظر گرفته شده بود و ادارات کل راه و شهرسازی به این باور رسیدند که در همین مرحله باید به قراردادهای بسیاری از این پروژه‌ها خاتمه داده شود و کار به سازنده دیگری واگذار شود. یا به شکل مشارکت، تهاتر یا خرید زمین در قالب‌های دیگری به سازندگان غیر، واگذار شود، بنابراین این نشان می‌دهد که تمام کردن واحدهای باقی‌مانده مسکن مهر تا پایان دولت یازدهم اصلاً امکان‌پذیر نیست.
او افزود: فرمایش آقای وزیر هم ناظر بر این موضوع است، پروژه‌هایی که در حال ادامه هستند و فرض کنید که تا الان متقاضی‌ها نتوانستند حمایت‌های مالی لازم را به شکل موثر داشته باشند یا تاخیر در پرداخت‌ها صورت گرفته، در واقع امکان دارد با یک تمهیداتی و ایجاد انگیزه در بهره‌بردارها و کمک خود راه و شهرسازی این پروژه‌ها تا پایان سال 95 به اتمام برسند.
مرتضوی در ادامه بیان کرد: بحث دیگری که داریم و بسیار مهم است، بحث انشعابات و مسائل زیربنایی پروژه‌هاست، به هر حال برای اینها نیز بودجه‌های مصوبی باید تعریف شود، اکنون سهم باقی‌مانده وزارت نیرو در حدود پنج هزار میلیارد است که باید صرف احداث و توسعه شبکه‌های انشعابات آب، برق، گاز، فاضلاب و... شود، خب طبیعتاً نیاز به تخصیص بودجه مناسب برای این موضوع است، اگر بودجه مناسب تخصیص داده شود، شاید شرایط فراهم شود که بخشی از این پروژه‌ها نیز تا پایان سال 95 بهره‌برداری شود.
او گفت: تعدادی هم پروژه‌هایی هستند که اصلاً متقاضی ندارند، یعنی در شهرها یا در محله‌هایی ساخته شده‌اند که به هیچ وجه شرایط سکونتی در آنها برقرار نیست، امکانات خدماتی هم در آنجا پیش‌بینی نشده، بنابراین اصلاً استقبالی از طرف مردم و متقاضی‌ها در این سایت‌ها وجود ندارد. به این پروژه‌ها اصلاً نمی‌توانیم امیدوار باشیم که چه در سال 95 و چه در سال‌های آتی حتی شانس اتمام یا ادامه کار در آنها فراهم شود.
عضو هیأت مدیره کانون سراسری انبوه سازان ایران در رابطه با عاقبت این پروژه‌ها بیان کرد: باید تغییراتی در آنها ایجاد شود، یعنی یا باید حجم قابل توجهی سرمایهگذاری در نظر بگیریم، برای اینکه تمامی امکانات لازم را به آن محله‌ها ببریم، زیرا اکثر این محله‌ها فاصله قابل توجهی با شهر دارند و سکونتگاه‌های مناسبی نیستند. در واقع باید تغییرات زیرساختی در آنجا ایجاد کنیم و شرایط زندگی را برای آنجا فراهم کنیم که این مستلزم سرمایهگذاری های زیاد و زیربنایی است، اگر عزم این را داشته باشیم که حتماً این پروژه‌ها را ادامه دهیم، نیاز به تغییراتی کلی در بافت و ساختار منطقه و شرایط محیطی آنجا وجود دارد که مستلزم سرمایهگذاری قابل توجه است.
او افزود: حالت دوم این است که فعلاً و به طور موقت از این پروژه‌ها صرف نظر کنیم و انرژی و منابع مالی خود را روی پروژه‌هایی که با هزینه‌های متعارف می‌توانیم تمامشان کنیم صرف کنیم و این در شرایط امروز و با توجه به اینکه دولت هم از کمبود منابع مالی رنج می‌برد بهترین اقدام و مناسب‌ترین راه حل است.