نوسانات قیمت دلار همواره بر بازارهای مختلف از جمله بازار مسکن تاثیر گذاشته است. قیمت مسکن نیز همراه با دلار طی بازههای زمانی مختلف رشد کرده، با این حال روند قیمتی مسکن در سال جاری مسیر متفاوتی را طی کرده است. بررسی میانگین قیمت هر متر مسکن در ماههای مختلف و مقایسه آن با تغییرات نرخ ارز نشان میدهد بازار ملک از رشد دلار عقب مانده و قیمت دلاری مسکن در ماههای پایانی سال کاهشی بوده است. این به معنای کاهش شتاب رشد قیمت مسکن در برابر رشد سریع قیمت دلار است و خبر از شکست بازار مسکن در برابر بازار ارز میدهد و سیگنال افزایش قیمت مسکن را ارسال میکند.
درحالی که چالش مسکن به یکی از اصلی ترین مسایل کلان کشور تبدیل شده، به نظر می رسد باید با مروری بر تجربه های موفق جهانی به این پرسش پاسخ داد که دیگر کشورها برای مهار این چالش؛ بخصوص برای اقشار کم درآمد چه کرده اند.
سیاستگذار مسکن در فرانسه و انگلیس ۷ راهکار برای انجمادزدایی از املاک «بسیار قدیمی، فرسوده و رهاشده» به اجرا درآورده که شامل یکسری ابزارهای تنبیهی برای مالکان و تشویقی برای سرمایهگذاران است. تعداد املاک متروک در اروپا بسیار افزایش پیدا کرده و در مقابل، بحران «مسکن مورد نیاز برای دهکهای کمدرآمد» نیز به اوج رسیده است. خانههای بالای یک قرن ساخت که مالکان آنها را رها کردهاند، «متروک» تلقی میشوند. مالکان این املاک مشمول نرخهای چندبرابری مالیات سالانه و فروش شدهاند. دولت و شهرداری در پایتختهای انگلیس و فرانسه برای کاهش تعداد «خانههای قدیمی رهاشده» در شهر از یکسو و افزایش «عرضه مسکن به بازار» از سوی دیگر از دو ابزار «مالیات و پروانه» بهره میبرند.
برخی از فعالان بازار مسکن معتقدند به دلایلی همچون رکود معاملات، کاهش بازده سرمایه و اثرپذیری منفی بازار مسکن از متغیرهای سیاسی، سال ۱۴۰۴ برای بازار ملک نمیتواند با رونق همراه باشد و دست کم در نیمه اول سال آینده انتظار رشد قابل توجه خرید و فروشها و تورم سنگین این حوزه دور از ذهن است.
عملکرد اقتصادی استانها در برنامه بازآفرینی شهری با ارزیابی ۹ شاخص کلیدی مانند جذب اعتبارات، پیشرفت پروژهها و کاهش بافتهای فرسوده بررسی شد. نتایج نشان میدهد که استانهای خراسان رضوی و هرمزگان با تحقق بیش از ۶۰ درصد شاخصها در این زمینه موفقتر از دیگر استانها بودهاند. برخی استانها نیز با مشکلاتی در جذب منابع و اجرای پروژهها روبرو هستند.
ادعای فراوانی زمین برای ساخت مسکن مدتی است از سوی افراد مختلف مطرح میشود؛ اما آیا واقعا چنین است؟ فارغ از جهتگیریهای سیاسی، ما با نگاهی اقتصادی و فنی برخی شواهد حاصل از پژوهشهای علمی و آماری را که نشاندهنده نادرستی و حتی وارونگی ادعای رفع مشکل با الحاق اراضی است، مطرح میکنیم و امیدواریم نمایندگان به آن توجه کنند.
حسین عبدهتبریزی وضعیت کنونی بازار مسکن که بالای ۸۰درصد خانوارها امکان خرید و حتی اجاره را از دست دادهاند، «بحران بیسابقه در ۴۰سال اخیر» توصیف میکند. او معتقد است، بخش مسکن در شرایط بنبست قرار دارد و در عین حال نسخههای جهانی مسکناجتماعی و مسکنحمایتی نیز در این وضعیت کار نمیکند. عبدهتبریزی در عین حال توصیههایی خطاب به سیاستگذاران دارد.
آنطور که فعالان صنعت ساختمان در نظرسنجی شامخ اعلام کردهاند موجودی مواد اولیه، استخدام نیروی انسانی، فروش کالاها و خدمات و میزان سفارشات جدید مشتریان در بهمن امسال نسبت به ماه قبل کاهش داشته و در سوی مقابل قیمت مواد اولیه افزایشی بوده است. این گزارش از ادامه فاز رکودی در بازار مسکن حکایت دارد.
متولی نوسازی بافتهای فرسوده برای قفلگشایی از «تامین مالی جریان ضعیف ساختوساز» طرح خرید دیجیتالی ملک را در دستورکار قرار داده است. براساس این طرح «دارایی زمین» به دارایی رمزنگاریشده تبدیل میشود؛ بهطوریکه متقاضیان خرید مصرفی و حتی سرمایهای ملک با خرید توکنها میتوانند وارد این بازار شوند.
آمار گویای آن است که طی ۹ ماهه سال جاری بخش مسکن در مقایسه با دیگر بخشها کمترین میزان سرمایه را به خود جذب کرده و رشد این بخش از ۳.۶ درصد سال گذشته، هماکنون صفر شده است.
به گزارش روابط عمومی انجمن انبوه سازان مسکن و ساختمان آذربایجان شرقی به نقل از مهر، محمدرضا اسماعیلی در گفتوگو با برنامه روی خط اقتصاد درباره پرداخت تسهیلات به متقاضیان نهضت ملی مسکن گفت: این پرداختی است که از ابتدای سال رخ داده و صرف پروژهها شده ماحصل آن تحویل خانه به متقاضیان است.
وی ادامه داد: برخی از این خانهها در قالب نهضت ملی مسکن آغاز شده و بخشی دیگر قالب مسکن مهر بودند. دولت در تلاش است تا در اسرع وقت پروژههای حمایتی را به سر انجام برساند بر این اساس پروژههای با پیشرفت فیزیکی به سر انجام برسد.
وی ادامه داد: تلاش داریم تا پروژه ملی نهضت مسکن را به نتیجه برسانیم چون این موضوع قانون است. از زمانی که صندوقت ملی مسکن به عملیات تأمین ملی نهضت ملی اضافه شده دو اتفاق بزرگ رخ داده میتوان به تسریع در تحویل واحد آمده شده و تأثیر مثبت بر بازار مسکن اشاره کرد.
رئیس هیأت عامل صندوق ملی مسکن عنوان کرد: اگر چه وضعیت فعلی از نظر التهاب قیمت راضی کننده نیست و تلاش خود را تا رسیدن به نقطه مطلوب ادامه خواهیم داد اما در مقایسه ماههای گذشته شاهد تورم منفی در حوزه مسکن بودیم.
وی افزود: روند تورمی منفی خیلی خوشحال کننده و امیدوار کننده است اما در کنار این موضوع مسکنی را باید بسازیم که متناسب با نیاز مردم باشد. در غیر این صورت مسکن ساخته شده با خانه خالی مواجهه خواه شد. ساخت مسکن دارای عملیات چند لایه بوده و شامل ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و مهندسی است که باید به آنها توجه شود.
اسماعیلی بیان کرد: خدمات نظام بانکی به عملیات ساخت مسکن را باید به دو بخش سیاستگذاریهای پول و اعتبار و بانکهای ناهمراه تقسیم کرد. اتفاقات خوبی در بخش اول رخ داده و از بانک مرکزی بابت کاهش نرخ سود مشارکت سپاسگزاریم. افزایش میزان تسهیلات در این قالب رقم خورد.
وی یادآور شد: اتفاق خوشحال کننده دیگر تغییر روند پرداخت اقساط از حالت یکسان به پلکانی است. با توجه به شناخت از متقاضیان و مشکلات آنها در پرداخت اقساط با اجرایی شدن آن فشار کمتری به مردم وارد خواهد شد.