صما: آقای مهندس محتشم، به جزییات تفاهم نامه کانون سراسری با شرکت عمران و بهسازی اشاره کنید.

محتشم: اواخر سال گذشته کانون سراسری با شرکت عمران و بهسازی وزارت راه و شهرسازی توافق کرد که انبوه سازان با ورود به حوزه بافت های فرسوده، این بافت ها را فعال و احیا کنند. این توافق منجر به این شد که ما روز دوشنبه با شرکت عمران و بهسازی تفاهم نامه ای را مبادله و امضا کردیم؛ به این صورت که کل انبوه سازان از طریق انجمن های استانی سراسر کشور بتوانند ازطریق تعامل با شرکت عمران و بهسازی، بافت های فرسوده را که یک معضل عمده و مغفول مانده در حوزه ساخت و ساز است، احیا کنند.

صما: انبوه سازان احیا و نوسازی بافت های فرسوده را از کدام شهرها آغاز می کنند؟

محتشم: نوسازی بافت های فرسوده به صورت پایلوت در چند شهر از جمله تبریز، ارومیه و... شروع شده است. اما محدود به چند شهر نیست و در بافت های فرسوده سایر شهرها نیز اجرایی می شود. حدود 64 هزار هکتار بافت فرسوده در سطح کشور داریم که حدود 13 هزار هکتار آن متمرکز در تهران و بقیه در دیگر شهرها است. این بافت ها باید به تناسب فرسودگی ساختمان های مسکونی، به صورت فعال توسط انبوه سازان نوسازی شود. مقرر شده که کانون سراسری انبوه سازان جلسات ماهانه با شرکت عمران و بهسازی داشته باشد تا راهکارهای اجرایی این امر را پیاده کنند. به این ترتیب انبوه سازان نیز می توانند با سرمایه گذاری و ورود هر چه سریعتر به عرصه احیای ساختمان های قدیمی و در حال تخریب، از آسیب های اجتماعی و انسانی ناشی از بروز بلایای طبیعی مثل زلزله و... پیشگیری کنند.

صما: برنامه های اجرایی برای این تفاهم نامه آماده شده است؟

محتشم: شرکت عمران و بهسازی شهری و دولت یازدهم نیز عزم جدی و آمادگی خود را برای این امر اعلام کرده اند و در حال برنامه ریزی های خوبی برای این موضوع هستند؛ برخلاف دولت های قبلی که هرچند بارها درباره آن صحبت شد اما عملا اجرایی نشد. مجموعه انبوه سازان نیز به لحاظ توانمندی ها و تجهیزات و ماشین آلات مناسبی که در اختیار دارند، همانطور که مسکن مهر را ساختند، آمادگی کامل برای اجرای این تفاهم نامه را دارند و حتی بهتر از مسکن مهر می توانند فعالیت کنند. چون موقعیت قرارگیری این بافت ها در داخل شهرهاست و نیاز به تامین خدمات زیربنایی و امکانات نیست. قطعا متقاضیان بسیار زیادی خواهد داشت و قرار شده اجرای طرح مسکن اجتماعی نیز از همین بافت های فرسوده شروع شود.

صما: نحوه تملک بافت های فرسوده یا تامین مالی جهت نوسازی آنها، به گونه ای که انبوه سازان به مشارکت در اجرای این تفاهم نامه ترغیب شوند، مشخص شده است؟

محتشم: این مسئله تا حدودی مشخص شده، اما جزئیات بیشتر آن در توافقات و جلسات پیش رو برنامه ریزی خواهد شد. قطعا بانک مرکزی باید بیشتر یاری کند. اما درمجموع وام نوسازی و تشویق های مصوب شهرداری ها، مثل تسهیل در صدور پروانه، تشویق تجمیعی تراکم، تخفیف در میزان تراکم مخصوصا تجاری نیز پابرجاست. اما اگر این موارد هم کفایت نکند، شرکت عمران و بهسازی و وزارتخانه آمادگی دارند که هر گونه کمکی برای عملیاتی کردن تفاهم نامه انجام دهند.

در مورد نحوه تملک نیز برنامه ریزی شده که مالکان خانه های فرسوده راضی به تجمیع شوند و در صورت عدم موافقت با تشویق ها و امتیازات پیش بینی شده، راهکار قانونی در نظر گرفته شده تا برای مثال یک خانه فرسوده خللی در تجمیع ده ها پلاک ایجاد نکند و در این موارد تملک از طریق قانون انجام خواهد شد. البته قرار نیست که انبوه سازان وارد تملک بافت های فرسوده شوند.

صما: مبلغ و درصد بهره وام نوسازی چقدر است؟

محتشم: وام ها براساس نرخ قبلی و نرخ مصوب بانک مرکزی مشابه وام مسکن مهر ارائه می شوند. اما اگر بتوانیم مبلغ وام را به عدد قابل قبولتری افزایش دهیم، امتیاز منطقی و مهمی برای خریداران و متقاضیان خواهد بود.

صما: فکر می کنید انعقاد این تفاهم نامه تا چه اندازه بتواند در رشد جایگاه انبوه سازان تاثیرگذار باشد؟

محتشم: این مسئله چند امتیاز مثبت برای انبوه سازان به همراه دارد. اول اینکه انعقاد قرارداد با انبوه سازان، به معنای این است که این وظیفه مهم را به مجموعه ای حرفه ای و تخصصی که صلاحیت این کار را دارند، سپرده اند. انبوه سازان هم می توانند در این جایگاه به درستی فعالیت خود را ادامه داده و به جامعه خدمت کنند. بحث دیگر این است که دولت می تواند در راستای عمل به رسالت خود طبق اصل 31 قانون اساسی، برای مردم مسکن فراهم کرده و بخش عمده ای از مسکن مورد نیاز را با کمک بخش خصوصی از طریق نوسازی همین بافت های فرسوده تامین کند.

صما: از نظر شما انبوه سازان علاوه بر بافت های فرسوده در چه حوزه های دیگری می توانند فعالیت کنند؟

محتشم: کار انبوه سازان، ساخت و ساز حرفه ای و تخصصی است. بنابراین انبوه سازان می توانند در تمام بخش های ساخت مسکن اعم از بافت فرسوده، شهرهای جدید، مسکن اجتماعی، مسکن مشارکتی نقش عمده ای ایفا کنند. هرچند دولت در مسکن مهر تصدی گری کرد، اما در این طرح دولت از تصدی گری کنار کشیده و بر این اساس برنامه ریزی کرده که نوسازی بافت های فرسوده را به بخش خصوصی بسپارد.

بخش عمده اشتغال زایی و رونق اقتصادی کشور وابسته به بخش مسکن است و دولت هم باید برای جلوگیری از مشکلات اجتماعی، از صاحبخانه شدن مردم و رونق ساخت و سازها حمایت کند. چون رکود صنایع متعدد مرتبط با صنعت ساختمان منجر به افزایش بیکاری می شود  که این معضل عوارض نامطلوبی بر کشور دارد.