به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در نوزدهمین اجلاس هیات عمومی سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان ضمن خیرمقدم به جامعه مهندسان کشور و اظهار خرسندی از دیدار مجدد جامعه مهندسی و دعوت مهندس ترکان مشاور رئیس جمهور گفت: امیدوارم نوزدهمین اجلاس سازمان‌های نظام مهندسی ساختمان اجلاس موفقی باشد و بتواند طرح و سیاستی نو برای ارتقای مهندسی باشد و همچنین بتواند با ارزیابی درست از آنچه تا به امروز رخ داده و بررسی نقاط ضعف و قوت در ایجاد افقی برای آینده کشور قدم بردارد.
وزیر راه و شهرسازی با اظهار امیدواری از همکاری دولت، مجلس و مجموعه نظام مهندسی تأکید کرد: امید است این همکاری موجب آبادانی و عمران بیشتر برای ایران شود.
عضو کابینه دولت تدبیر و امید ادامه داد: آنچه که درحال حاضر در محیط مصنوع می‌بینیم ساخته دست مهندسان است و هیچ محیط مصنوعی بدون دخالت مهندسان وجود ندارد که اگر خوب یا بد است محصول کار مهندسان است؛ خوب آن باعث افتخار ماست و اگر کارایی کمی دارد باید مورد بررسی و ارزیابی مجدد همه ما قرار بگیرد.
آخوندی با تأکید بر هم‌فکری جمعی در مروری بر ارزیابی مهندسی خاطرنشان کرد: مهندسی در کشور ما نقاط قوت و ضعف‌هایی دارد که بررسی و ارزیابی آن باید در دستور کار جامعه مهندسی قرار بگیرد و دقیقا از همین زاویه است که باید مهندسان ورود کنند.
عضو کابینه دولت یازدهم گفت: در حال حاضر از زاویه توسعه شهری، کلانشهرهای ما جولان‌گاه سوداگری بسیار گسترده‌ای هستند و فکر نمی‌کنم ما مهندسان از آنچه که تحت عنوان توسعه شهری در ایران در حال رخ دادن است دفاع چندانی کنیم.
آخوندی ادامه داد: مجموعه اتفاقاتی که در توسعه شهری و نظام ساخت و ساز رخ می‌دهد عمدتا توسط نظام سوداگری تجاری هدایت می‌شود و شاهد هستیم که بخش عمده‌ای از مدیریت شهری به دلیل کمبود منابع در اداره شهرها گرایش به شهرفروشی پیدا کرده و متأسفانه شهرفروشی در ایران به سیستم رایج تبدیل شده است.
آخوندی با طرح این پرسش که آیا ما می‌توانیم در شرایط فعلی از آنچه در کلانشهرهای بزرگ ایران رخ داده و فرسودگی و تخریب تدریجی محلات میانی شهرها را به دنبال داشته است چشم پوشی کنیم، گفت: از مجموعه ساختمان‌های بدقواره‌ای که در گوشه گوشه شهرها در حال سربلند کردن است و فقدان روح ایرانی، فقدان رعایت حقوق شهروندی، نور و فقدان خدمات مختلف نشان می‌دهد شهرها درست مدیریت نشده‌اند. به همین خاطر علاقه‌مندم با جامعه مهندسی در اجلاس نوزدهم صمیمانه صحبت کنم.
وی افزود: واقعیت این است که ما یک مدیریت سوداگرانه و پیشتازی سوداگران و توسعه شهرها را داریم و افسوس می‌خوریم که مهندسان ما قدرت راهبری و قدرت عملی هدایت و توسعه شهرها در ایران را ندارند.
عضو کابینه دولت یازدهم تاکید کرد: مفهوم مهندسی و آنچه در محیط مصنوع ایجاد می‌شود باید به مفهوم بهره‌وری و کارایی باشد و بدین معنا نفع خصوصی موجب محدودیت برای نفع عمومی و همچنین نفع عمومی موجب محدودیت برای منافع خصوصی نشود.
وی با اشاره به ساخت و ساز بناهای بلند و ایجاد شرایط ناسالم شهری در تهران، مشهد و سایر کلانشهرها گفت: در حال حاضر در مشهد هزاران ساختمان بلند تحت عنوان نوسازی حرم مطهر رضوی ساخته شده‌اند اما به واقع نمی‌توان گفت که آن ساخت و سازها محیطی مناسب و درخور و شان امام هشتم (ع) ایجاد کرده‌اند و این‌ها سوالاتی است که جامعه مهندسی باید پاسخ دهد و نمی‌تواند از زیر پاسخ دادن به آن شانه خالی کند.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به توجیه مهندسان مبنی بر توافق مالک با شهرداری تاکید کرد: اینکه مهندسان زیر بار توافقات خلاف قوانین موجود ساخت و ساز بین مالکان و شهرداری می‌روند و مسئولیت کار خود را نمی‌پذیرند از حیث اخلاق حرفهای، حق شهروندی و توسعه مهندسی در ایران قابل قبول نیست.
آخوندی ادامه داد: اگر آنچه تولید می‌شود موجب افزایش رفاه مردم نشود شهروندان مقاومت می‌کنند و ما مهندسان باید متوجه مسئولیت اجتماعی حرفه مهندسی شویم و مسائل اخلاقی را تبیین کنیم و توسعه دهیم. امیدوارم مجلس، استانداری و ادارات کل به این مهم توجه کنند.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید براینکه از ابتدای تصویب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بحث منع مداخله افراد فاقد صلاحیت در امور مهندسی به عنوان بحث جدی مطرح بوده تاکید کرد: جامعه مهندسی کشور پیگیر اجرای منع مداخله افراد فاقد صلاحیت در امور مهندسی باشد و تلاش کند تا بازار مهندسی به بازاری کاملا حرفهای و تخصصی تبدیل شود که در این راستا رعایت اصول اخلاق حرفهای و همچنین نظام کنترل ساختمان باید در دستور کار نهادهای مجری و نظارتی قرار گیرد.
وی تاکید کرد: از ابتدای تدوین قانون نظام مهندسی ساختمان براین باور بوده و هستم که این قانون پایه‌ای و اساسی ترین قانون نظام مهندسی در کشور است و نظام فنی-اجرایی باید از آن تبعیت کند، همچنین من همواره قبول داشتم هر کارفرمایی حق دارد الزامات ویژه‌ای بگذارد و دولت باید به عنوان کارفرما الزامات ویژه‌ای داشته باشد و آن الزامات ویژه به هیچ عنوان نباید فراتر از قانون باشد.
آخوندی ادامه داد: تشکیل شرکت و بنگاه‌های ساخت و ساز باید منوط به اجازه قانون نظام مهندسی ساختمان باشد، مشکلی که در حال حاضر در جامعه وجود دارد این است که کارهای بزرگ مقیاس توسط بنگاه‌های بزرگ مهندسی عموما از بدو تاسیس از قانون نظام مهندسی تبعیت نکرده‌اند بدین معنا باید مهندسان بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ مهندسی از طریق سازمان نظام مهندسی ساختمان پروانه اشتغال داشته باشند درحالی که بنگاه‌های بزرگ از مهندسان فاقد پروانه اشتغال از سازمان نظام مهندسی ساختمان استفاده می‌کنند.
این مقام مسئول با اشاره به تلاش‌های خود در بحث یکپارچگی نظام فنی و اجرایی کشور و تعابیر نادرست از آن تاکید کرد: بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ مقیاس مهندسی و اصولا تمامی بنگاه‌های ساخت وساز باید از قانون نظام مهندسی ساختمان تبعیت کنند که من در این ۲ سال تلاش فراوانی برای تحقق آن کرده‌ام.
آخوندی گفت: سیستم مهندسی بدون مفهوم کنترل بی‌معناست زیرا مهندسان از یک طرف طراحی می‌کنند و از طرف دیگر در کنترل اجرای درست آن طرح نقش دارند. متاسفانه در اجرای امر مهندسی نظارت در مفهوم واقعی آن شکل نمی‌گیرد که این مسئله به نظام کنترل برمی‌گردد و شاهد هستیم که بسیاری با آن مشکل دارند و به نظر می‌رسد دلیل این امر این باشد که کل نظام کنترل به درون شهرداری‌ها برمی‌گردد و نظام مدیریت شهری متاسفانه نظام سوداگری است.
وزیر راه و شهرسازی گفت: از ابتدای شروع به کار خود در دولت یازدهم تلاش‌های فراوانی برای حفظ حقوق مهندسی و همچنین حفظ حقوق شهروندی انجام دادم تا جلوی شهر فروشی را بگیرم و اولین قدمی که برداشتم تشکیل گروه و تدوین آیین‌نامه کنترل ساختمان بود.
وی ادامه داد: آیین نامه کنترل ساختمان حرفهای روشنی دارد و می‌گوید هر ساختمان در ایران باید توسط مهندسان طراحی، نظارت و اجرا شود و همزمان مهندسان نباید از مقررات شهرسازی و مقررات ساختمان تخلف کنند و مهندسان باید مسئولیت‌های طراحی خود را بپذیرند.
آخوندی تاکید کرد: مهندسان در برابر کاری که بر عهده می‌گیرند مسئولیت تام و تمام دارند و این مسئولیت مقید به قوانین و مقررات است. مشکل ما این است که مقررات شهرسازی عموما رعایت نمی‌شوند در حالی که همچنان که باید مقررات ملی ساختمان را رعایت کنیم باید مقررات شهرسازی همزمان رعایت شود و مهندسان نباید زیر باز توافق اشتباه مالک با شهرداری بروند.
وزیر راه و شهرسازی گفت: در بحث کنترل ساختمان کاری، که جامعه مهندسی کشور باید انجام دهد اجرای کار حرفهای و تخصصی است که در اجرای کامل آن مسئولیت حقوقی شهروندان رعایت می‌شود. بدین معنا در اجرای آیین‌نامه کنترل ساختمان من وزیر حق ندارم دستوری بدهم که خلاف مقررات باشد و جامعه مهندسی حق ندارد از مقررات به دلیل دستورات مقامات مختلف تخلف کند. جامعه مهندسی مهندسی مسئولست تمام و کمال دارد تا عین مقررات را اجرا کند. حرف روشن من این است که آیین نامه کنترل ساختمان را مورد ارزیابی قرا دهیم تا از این طریق بتوانیم فضای حرفهای و بازار مهندسی را دچار تحول کنیم.
آخوندی گفت: بزرگترین اقتصاددانان می‌گویند اقتصاد بدون سرمایه اجتماعی قابل توسعه نیست اگر صاحب کار به منِ مهندس اعتماد نداشته باشد یعنی اینکه فاقد سرمایه اجتماعی است و در این صورت امکان توسعه مهندسی وجود ندارد به همین خاطر ما مهندسان موظف هستیم در جامعه اعتماد ایجاد کنیم.
وی با اشاره به اینکه توهین به یک مهندس توهین به جامعه مهندسی است تأکید کرد: ما مهندسان باید به مسئولیت اجتماعی خود واقف باشیم و درخواست می‌کنم به جامعه مهندسان به مسائل پیرامون خود که مسائل بسیار مهمی هستند توجه داشته باشیم. بحث اخلاق حرفهای مهندسی مبانی روشنی دارد و آن نیز به استناد سخن حضرت رسول (ص) با این مضموم که آنچه را که برای خود دوست می‌داری برای دیگران نیز دوست بدار متکی است.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: تأکید من بر اجرای مقررات این است که اگر افرادی به هر دلیلی مقررات را زیر پا گذاشتند ما کمک کنیم تا از ادامه کار جلوگیری شود و تلاش کنیم تا در شورای انتظامی مورد بررسی ویژه قرار بگیرد زیرا در نهایت شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان باید وارد این مباحث شود.
آخوندی با اشاره به اینکه توسعه مهندسی در کشور نیازمند رعایت مقررات است افزود: اتفاقاتی که در شهرهای ایران رخ داده و آثار منفی آن نیز که شامل فرونشست، آتش‌سوزی، تخریب محیط زیست، آلودگی هوا، کمبود خدمات، ترافیک و مسائل دیگراست نشان می‌دهد که بی‌توجهی در گوشه گوشه ایران به ویژه در ۱۰ سال اخیر صدمات جبران‌ناپذیری را به شهرها وارد کرده است.
آخوندی با تأکید بر نظام کنترل و اخلاق حرفهای مهندسی داشتن منافع متعارض را از چالش‌های عمده نظام ساخت و ساز برشمرد و گفت: هیچ‌کسی نمی‌تواند منافع متعارض را بپذیرد زیرا نمی‌توان در آن واحد هم بازرس و هم مجری بود حتی اگر محدودیت‌های قانونی نیز وجود داشته باشد رعایت اخلاق حرفهای مهندسی راهکار قابل قبولی است زیرا اگر اعتماد جامعه را می‌خواهیم نباید منافع متعارض را قبول کنیم واین بحثی است که ما داریم به جد در وزارت راه و شهرسازی دنبال میکنیم.
وی با اشاره به پیشتازی همیشگی مهندسان در جهت اصلاح اجتماعی اظهار امیدواری کرد: امیدوارم در اجرای اخلاق حرفهای مهندسی ساختمان نیز این پیشتازی در اصلاحات ادامه داشته باشد و بتواند به حرفه مهندسی نظم لازم را ببخشد. در حال حاضر در تهران حدود ۲.۲ میلیون واحد مسکونی وجود دارد و جمعیت تهران حدود ۹ میلیون نفر است و این آمار نشان‌دهنده برابری تقریبی واحد مسکونی با جمعیت است و به همین خاطر ظرفیت ساخت و ساز بیشتر در کشور وجود ندارد.
وی با انتقاد از ساخت و ساز در ۱۰ سال گذشته به ۱۹ میلیون نفر بد مسکن در سراسر کشور اشاره کرد و گفت: بهسازی و توسعه بافت‌های میانی و درونی شهرها از برنامه‌های آتی وزارت راه و شهرسازی است و شاهد هستیم هر شهری که در ایران تاریخ دارد و واجد ارزش اجتماعی است دارای بافت میانی شهری باارزشی است و به همین خاطر بهسازی آنها باید در اولویت‌های نظام ساخت و ساز در کشور باشد.