به گزارش روابط عمومی انجمن انبوه سازان مسکن و ساختمان آذربایجان شرقی به نقل از دنیای اقتصاد، بررسی ساختمان‌های مسکونی جدید در حال ساخت در استان‌های کشور براساس «تعداد واحد مسکونی در هر پروانه»، یک تفاوت بسیار بزرگ بین تهران و دیگر شهرها در «نحوه استفاده از زمین» را نشان می‌دهد.
گزارش «دنیای‌اقتصاد» از جزئیات پروانه‌های ساختمانی که شهرداری‌های دست‌کم ۱۳۰۰ شهر در ۳۱ استان برای سازنده‌های مسکونی در بهار ۱۴۰۴ صادر کرده‌اند، حاکی است در کل شهرهای کشور، روی هر قطعه زمین مسکونی، به‌طور متوسط، ۳.۷ واحد مسکونی ساخته می‌شود؛ این، یعنی احداث ساختمان‌های زیر ۴ واحد مسکونی در بازاری که «بخشی از سنگینی قیمت آپارتمان‌ها به قیمت زمین مربوط می‌شود».
در برخی استان‌ها مثل یزد، متوسط تعداد واحدهای مسکونی در هر ساختمان جدید، یک واحد بوده است. در کرمان و زنجان، زیر ۳ واحد مسکونی در هر پروانه ساختمانی (میانگین تعداد واحدها) تعریف شده است.
در شهر تهران اما متوسط تعداد واحد مسکونی در هر ساختمان جدید در حال ساخت، ۸ واحد است. این به معنای آن است که در کلیت بازار ساخت‌وسازهای مسکونی پایتخت، ساختمان‌های ۴ یا ۵ طبقه ۸واحد، در دست ساخت قرار دارد.
این اختلاف شدید در تعداد واحدهای مسکونی ساختمان‌ها بین استان‌ها، ناشی از «فاصله شدید» ارتفاع ساختمان‌های در حال ساخت است.
گزارش «دنیای‌اقتصاد» از جغرافیای استانی «فروش تراکم‌ساختمانی» در کشور بیانگر آن است که فقط ۲۳درصد ساختمان‌های جدید در کل کشور، «۵طبقه و بیشتر» هستند در حالی‌که تعداد این نوع ساختمان‌ها در شهر تهران، ۹۵ درصد کل ساخت‌وسازهای پایتخت را تشکیل می‌دهد.
رنکینگ استان‌ها برحسب «ارتفاع ساختمان‌های مسکونی» یا «حجم تراکم‌فروشی» مشخص می‌کند: شهر تهران، پیشتاز «تراکم‌ساختمانی» است به این معنا که «بیشترین تراکم به ازای هر پلاک زمین»، در پایتخت داده می‌شود.
پست‌ترین ارتفاع ساختمان نیز برای استان یزد ثبت شده است. در این استان فقط یک درصد ساختمان‌های جدید، «۵طبقه و بیشتر» است.
در استان‌هایی که صاحب کلان‌شهر هستند مثل اصفهان و البرز، تعداد ساختمان‌های ۵طبقه و بیشتر، بسیار پایین است؛ در اصفهان، این سهم، ۱۴ درصد و در البرز ۷ درصد است.
هر چند طبق بررسیهای کارشناسان اقتصاد زمین، هر اندازه افزایش تراکم ساختمانی، در نهایت اثر تصاعدی روی قیمت فروش مسکن می‌گذارد (به‌خاطر اینکه زمین‌های با تراکم بالا، گرانتر از سایر قطعات در بازار معامله می‌شود)؛ اما به نظر می‌رسد این اثر تورمی تراکم ساختمانی، در ساختمان های خیلی بالاتر از ۵ طبقه، رخ می‌دهد.
به این ترتیب، با توجه به اینکه وضعیت بازار زمین و مسکن به گونه‌ای است که امکان خرید برای خیلی از خانوارها از بین رفته است، افزایش نسبی تعداد طبقات در ساختمان‌ها تا حول و حوش ۴ الی ۵ طبقه، احتمالاً تاثیر قابل توجهی روی عرضه مسکن نوساز خواهد گذاشت.
