معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی یکی از معاونت‌های مهم این وزارتخانه است که رسیدگی به امور مربوط به مقررات ملی ساختمان،برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن ،توسعه نظام مهندسی و مدیریت مسکن مهر از جمله وظایف این معاونت است.فرصتی دست داد تا با دکتر حامد مظاهریان ، معاون وزیر راه و شهرسازی در امور مسکن و ساختمان درباره چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی ساختمان، وضعیت تولید و استفاده از مصالح استاندارد در کشور، ساخت و ساز مسکن مهر، رویکرد وزارتخانه به ورود فناوری‌های نوین ساختمانی در دفتر وی گفتگویی داشته باشیم:
برنامه‌های معاونت مسکن و ساختمان برای ساماندهی ساختوساز و مسکن در دوره جدید را بیان فرمایید.
دولت در نظر دارد در اجرای برنامه‌های بخش مسکن هر دو سمت عرضه و تقاضا را مورد توجه قرار داده و با شناسایی چالش‌های موجود در هر دو بخش،توجه خود را به اولویت‌ها معطوف نماید.با توجه به اهمیت کمک به تأمین مسکن گروه‌های کم‌درآمد،یکی از اولویت‌های دولت،تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد جا مانده از طرح مسکن مهر در قالب مکانیزم های اجتماعی است.همچنین به منظور حمایت از اقشار میان در آمدی و تقویت بخش تقاضا در تأمین مسکن با اتکا به پس اندازهای آتی برنامه مسکن حمایتی مد نظر است.
از دیگر برنامه‌های مورد نظر دولت گسترش ابزارهای نوین تأمین مالی در بخش مسکن و کاهش اتکای این بخش به منابع شبکه بانکی کشور است.رقابتی کردن بازار تأمین مالی مسکن از طریق ایجاد صندوق‌های متنوع در بانک‌های مختلف کشور از دیگر برنامه‌هایی است که میتواند در نظام‌مند نمودن منابع مالی در بخش مسکن امکان دستیابی به منابع مالی متناسب با تمکن مالی گروه‌های مختلف درآمدی موثر واقع شود.
وضعیت تولید و استفاده از مصالح استاندارد در کشور را چطور می‌بینید؟وزارت راه و شهرسازی چه مکانیزم کنترلی بر مصالح ساختمانی دارد؟
وضعیت فعلی تولید و استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد در کشور نسبت به گذشته پیشرفت چشمگیری داشته ولی قطعاً با انتظارات ما از این مقوله فاصله دارد که امیدواریم با کنترل‌هایی که انجام می‌شود به وضعیت ایده آل نزدیک شویم. اما قبل از هر چیز این موضوع نیاز به فرهنگ‌سازی مناسب در سطح جامعه دارد و برای آن باید مکانیزم های خود کنترلی در نظر گرفت.بر اساس ضوابط مقرر در آیین‌نامه اجرایی ماده 33 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان که به پیشنهاد این وزارتخانه تدوین شده است،استفاده از مصالح استاندارد درساخت‌وسازها اجباری است و سازندگان باید از مصالح استاندارد استفاده کنند.از طرفی مهندسان ناظر هم باید در روند نظارت بر ساخت‌وسازها این موضوع را مد نظر قرار دهند.اگر چه شهرداری‌ها و سازمانهای نظام مهندسی نیز به نوبه خود بر این موضوع نظارت دارند،وزارت راه و شهرسازی هم بر اجرای آن و عملکرد عوامل دخیل در اجرا نظارت عالیه دارد و در مواقعی هم که با تخلفی مواجه شویم برخوردهای قانونی لازم به عمل می‌آید.در ساخت‌وسازهای مسکن مهر هم تلاش شده که از مصالح استاندارد استفاده شود .این موضوع هم در قراردادهای مربوط به ساخت‌وسازهای مسکن مهر وجود دارد وهم اینکه از طرف مسئولان نظارت بر کار اعم از مهندسان ناظر،مهندسان مشاور و ادارات کل راه و شهرسازی مورد کنترل قرار می‌گیرد.از طرف دیگر یکی از برنامه‌های این وزارتخانه کنترل مبادی تولید مصالح،نظارت بر واردات محصولات خارجی و کنترل بازار مصرف آن است.
یکی از ایرادها به ساخت مسکن مهر،کیفیت نازل آنهاست که بخشی از این واقعیت،گذشته از نحوه اجرا و نظارت بر آن،به کیفیت پایین مصالح استفاده‌شده برمی‌گردد.در این خصوص چه نظری دارید و برای رفع این مشکل چه تدبیری اندیشیده‌اید؟
مسکن مهر با توجه به شرایط خاص زمان اجرا و سرعت در اجرای آن موجب شد تولیدکنندگان و واردکنندگان مصالح ساختمان در مقطعی از زمان با افزایش تقاضا روبه رو باشند و ممکن است در مواردی از مصالح غیراستاندارد استفاده‌شده و یا اجرا مشکل داشته باشد ولی هر جایی که با موارد تخلف مواجه شده باشیم حتماً با آن برخوردهای لازم صورت گرفته است.اما برای رفع این مشکل وعدم استفاده از مصالح غیراستاندارد چنانچه گفته شد در وهله اول بایستی با فرهنگ‌سازی مناسب مردم را به عنوان بهره‌برداران نهایی از این محصولات با حقوق قانونی خود آشنا نموده و با استفاده از سازندگان دارای صلاحیت زمینه را برای جلوگیری از استفاده از مصالح غیراستاندارد فراهم کرد. در حال حاضر کنترل‌های بیشتری برای کیفیت مسکن مهر از طریق سازمانهای نظام مهندسی و ادارات کل استانی انجام می‌شود.
چهاردهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت ساختمان،به عنوان بزرگ‌ترین رویداد نمایشگاهی صنعت ساختمان در خاورمیانه در پیش است. فکر می‌کنید نمایشگاه‌هایی که با موضوع صنعت ساختمان در کشور ما برپا می‌شوند چه مشکلات و نقاط ضعفی دارند و برای بهتر شدن آنها چه پیشنهاداتی دارید؟
نیاز روزافزون کشور به تولید مسکن و ساخت ساختمان‌های غیرمسکونی و وضعیت تولید مصالح ساختمانی از نظر حجم و کیفیت و عدم امکان دسترسی به منابع و اطلاعات مصالح در طول سال ضرورت برپایی این نمایشگاه را بیش از پیش مشخص می‌کند .از آنجایی که تولید و عرضه مصالح باکیفیت و استفاده از آنها در ساخت‌وسازها فرصت‌هایی را برای توسعه کشور فراهم می‌کند پس به نظر می‌رسد که بایستی شرایطی را مهیا کرد که امکان حضور فعال همه متصدیان و فعالان در این بخش فراهم شود و برای اینکه این فعالان بتوانند امکان برنامه‌ریزی مناسب برای حضور موثر در این نمایشگاه‌ها را داشته باشند قبل از هر چیز باید نمایشگاه‌های تخصصی از این دست تقویم مشخصی داشته باشند.
در این زمینه با احصای نیازهای روز جامعه و حرکت به طرف سری‌سازی (مدولار کردن) و سبک سازی در سایه تولیدات صنعتی و فناوری‌های نوین میتوان بخشی از این مشکل را حل کرد این امر هم نیازمند تدوین یک بانک جامع اطلاعاتی در مورد محصولات تولید قابل عرضه و همچنین نیازهای جامع است.
از دیگر موارد مهم و قابل توجیه این است که به نحوی عمل نشود که حضور چشمگیر تولیدکنندگان مصالح ساختمانی برای نمایش محصولات خود و توجه ایشان و دست اندرکاران برپایی این نمایشگاه‌ها به جنبه‌های اقتصادی موضوع باعث کمرنگ شدن بار علمی آن نشود و در این نمایشگاه‌ها باید فرصت کافی برای ارائه ایده‌های نو فراهم بوده و با برپایی کارگاه‌های علمی و آموزشی فرصت‌هایی را هم برای تبادل دستاوردهای علمی فراهم کرد .دیگر آنکه شرایط به گونه‌ای فراهم شود تا واردات صنعت ساختمان با شرایط فرهنگی اقلیمی و وضعیت اقتصادی کشور مطابقت داشته باشد.
رویکرد وزارت راه و شهرسازی به فناوری‌های نوین ساختمانی چیست؟آیا برنامه‌ای برای استفاده از تکنولوژی هایی که احتمالاً در نمایشگاه‌های داخلی ارائه می‌شود، دارید؟
وزارت راه و شهرسازی همواره از ورود و به‌کارگیری فناوری‌های نوین در عرصه ساختوساز استقبال و حمایت نموده و بدون تردید و به گواه شواهد موجود این وزارتخانه تمامی مساعی خود را برای ترویج و حمایت از صنعتی سازی و فناوری‌های نوین به عمل آورده که قراردادهای موجود در ساخت‌وسازهای مسکن مهر و تعداد ساختمان‌هایی که بدین ترتیب با این روش‌ها مورد ساخت و بهره‌برداری قرار گرفته‌اند حاکی از صدق این ادعاست.