به گزارش روابط عمومی انجمن انبوه سازان مسکن و ساختمان آذربایجان شرقی، مرکز آمار ایران طی گزارشی که جزئیات آن ذکر شد تورم بازار مسکن و اجاره را کمتر از ۴۰ درصد اعلام کرده است. این در حالی است که مردم به ویژه از ابتدای امسال افزایش قیمت سنگینی را تجربه کردهاند و در حالی این روزها وزرای اقتصادی دولت، از کاهش قیمت‌ها سخن می‌گویند که گزارش‌های میدانی و حتی پرس‌وجو از بنگاه‌های مشاوران املاک، از تحولات دیگری در حوزه مسکن خبر می‌دهد.
این در شرایطی است که تقریبا 9 ماه است که آمارها در حوزه مسکن حبس شده و مراکز رسمی آماری، انتشار آمار مسکن را از دی‌ماه سال گذشته متوقف کردهاند. در این شرایط، وزیر راه و شهرسازی اخیرا اعلام کرده که در کشور درباره کاهش قیمت بررسی‌های میدانی در حال انجام است. البته وی همچنین عنوان کرده که همه شهرها مشمول کاهش قیمت شده‌اند؛ اگرچه هنوز کاهش قیمت‌ها مطلوب نیست و هرچه قیمت‌ها پایین رود، تاثیرات را در بازار اجاره هم نشان می‌دهد.
بذرپاش در عین حال در اظهارنظری، از سهم 30 درصدی تولید مسکن در کاهش تورم گفته است. با این حال، مشاوران املاک تهران می‌گویند که در تابستان امسال قیمت‌ها کاهشی نبوده است و از رکود سنگین بر بازار می‌گویند و شمار معاملات اندک. ناگفته نماند تولید مسکن مدت‌هاست در وضعیت رکود به سر می‌برد. سایه رکود کماکان بر بازار مسکن سنگینی می‌کند. در شرایط کنونی معاملات و البته ساختوساز به کمترین میزان طی چند سال گذشته رسیده است. آنگونه که کارشناسان هشدار می‌دهند تداوم و طولانی شدن رکود بازار مسکن، منجر به شکاف بیشتر عرضه و تقاضا و در نتیجه عدم تعادل در بازار مسکن می‌شود. سرمایه‌گذاران، این بازار را ترک کردهاند و پیش بینی‌ها بر این است که وضعیت بازار مسکن در چند سال آینده، بدتر از امروز شود.
افزایش ساخت و ساز به رغم آمار دولت
گزارش دیگری از سوی بانک مرکزی در خصوص تولید مسکن منتشر شده است که به ساخت و ساز در سال ۱۴۰۱ می‌پردازد. به تازگی مرکز آمار ایران، گزارش دیگری را منتشر کرد که به همین موضوع می‌پرداخت و هر دو آمار، به خوبی وضعیت ساخت و ساز در کشور را نشان می‌دهند. در سال ۱۴۰۱، بیش از ۴۰۰ هزار واحد مسکونی ساخته شد که گرچه نشان از افزایش داشت، اما در نهایت به نفع رکود ساخت واحد‌های مسکونی است.کارشناسان این بازار، افزایش ساخت و ساز به رغم آمار دولت را به معنای بهبود شرایط در سال ۱۴۰۱ یا کاهش تورم نمی‌دانند؛ در واقع بخش زیادی از افزایش ساخت در سال گذشته به ساختمان‌سازی‌های دولتی و مسکن سازی دولت مرتبط بوده است!
فضا برای صنعت ساخت و ساز بسیار محدود‌تر شده
در همین رابطه فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه سازان در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: در شرایطی که فضا برای صنعت ساخت و ساز بسیار محدود‌تر شده چطور میتوان انتظار افزایش تولید مسکن را داشت.پورحاجت تأکید کرد: انگیزه تولید در بین تولیدکنندگان این صنعت از بین رفته است. علی رغم اینکه طی این سال‌ها بار‌ها از سوی فعالان و کارشناسان بحث ساماندهی مدیریت و برنامه ریزی برای صدور پروانه ساختمانی تأکید شده است، بازهم امروز شاهد هستیم، صدور پروانه ساخت یکسال زمان می‌برد. هیچ سازمان و ارگانی به این موضوع مهم توجه نکرد که سرمایه گذاری در بخش صنعت مسکن دچار ریسک بزرگی در زمان صدور پروانه ساختمانی شده است.
دبیر کانون سراسری انبوه سازان گفت: در ۱۰- ۱۲ سال گذشته به جای اعمال سیاست‌های مشوقانه در حوزه تولید مسکن، ما سیاست‌های بگیر و ببند راه انداختیم و هر سازمان و نهاد و ارگان دولتی از هر طریق و روش توانستند برای این صنعت نسخه تجویز کردند که منابعی درآمدی برای خودشان ایجاد کنند.
وی تأکید کرد: امروز بخش خصوصی به ازای ساخت یک متر مربع در پروژه‌های متوسط شهری در کل کشور، باید رقمی معادل دو میلیون تومان هزینه خدماتی پرداخت کند و خدمات شایسته‌ای هم از طرف دستگاه‌های خدمات رسان دریافت نمی‌کنند و فقط از پیکره بی جان مسکن هزینه‌های زیادی دریافت شده است آن هم بدون هیچ خدمات دهی!
دبیر کانون سراسری انبوه سازان گفت: در ادامه این روند رو به افزایش مشکلات سازندگان مسکن، دولت با سیاست‌های انقباضی شرایط را برای بخش خصوصی کشور تیره‌تر می‌کند. حالا اگر می‌خواهند بخش تولید مسکن به روال عادی و صحیح خود بازگردد دولت پس از ۱۰ سال سیاست سرکوب، باید به دنبال ایجاد شرایط تشویقی برای بخش خصوصی باشد.
سرمایه بخش خصوصی در دیوان سالاری دولت سرکوب می‌شود
پورحاجت با بیان اینکه تولید مسکن در کشور، دیگر توجیه اقتصادی ندارد، ادامه داد: وقتی که سود بانکی برای پروژه دو ساله ۲۶ درصد بوده اما عملاً ۴۶ درصد اعمال و اجرا می‌شود و از سوی دیگر هیچ پروژه‌ای کمتر از دو سال زمان نمی‌برد و مضاف بر آن یک سال نیز باید ۵۰ درصد سرمایه بخش خصوصی در دیوان سالاری دولت سرکوب شود، قطعاً بخش خصوصی متوجه این موضوع می‌شود که دیگر وارد بخش تولید نشود و عایدی سرمایه خود را در سایر بازارها به دست بیاورد.
اساساً سیاست‌های اعمال شده منجر به کنترل قیمت‌ها نشده و دلیلی برای تشدید تورم در بخش مسکن شده است. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که انگیزه تولید در بخش مسکن رو به افول است. در نقاط مختلف تهران رقم ساخت مسکن متفاوت است. کیفیت ساخت و ساز و تنوع در استفاده از انواع نهاده‌های ساختمانی، رقم نهایی تولید هر متر مربع ساخت و ساز‌ها را متفاوت می‌کند اما حداقل ساخت هر متر مربع در تهران به ۱۵ میلیون تومان رسیده است.
بازار مسکن در رکود و تورم
شواهد نشان می‌دهد، تعداد بسیاری از مستاجران عملا در ماه‌های گذشته پس از سررسید قرارداد خود از تمدید آن ناتوان شدند و به اجبار به مناطق پایین‌تر با خانه‌ای با امکانات کمتر و حاشیه شهر رانده شده‌اند. همچنین با وجود اینکه دولت سیزدهم کاهش قیمت نسبی مسکن را در ماه‌های گذشته از دستاورد‌های خود می‌داند مشاوران املاک می‌گویند دیگر به ندرت خریداری برای املاک‌شان پیدا می‌شود و بازار در رکود فرو رفته است. این در حالی است که مرکز آمار ایران به تازگی گزارشی در خصوص تورم مرداد ماه منتشر کرده است که بر اساس آن، بازار مسکن و اجاره طی این بازه یک ماهه هر کدام ۳.۳ درصد تورم را پشت سر گذاشته‌اند.
خیال باطل کاهش قیمت مسکن
در همین رابطه، محمود اولاد، کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو با خبرآنلاین درباره وضعیت بازار مسکن می‌گوید: در حال حاضر آمارهای رسمی در حوزه مسکن منتشر نمی‌شود، آمار مرکز آمار نیز نشان می‌دهد که کاهش قیمتی در کار نبوده است، ولی وزیر مسکن می‌گوید که سهم تولید مسکن در کاهش تورم 30 درصد بوده است.
وی با اشاره به حبس 9 ماهه آمار مسکن، می‌افزاید: این اتفاق اثر مثبتی قطعا در بازار نخواهد داشت. این تصور غلطی است که فکر کنیم اگر مردم بفهمند قیمت‌ها گران می‌شود و یا گران شده، بیشتر قیمت‌ها تغییر می‌کند. انتظارات تورمی اینگونه نیست که اگر مردم آمار را نبینند، انتظارات شکل نمی‌گیرد.این کارشناس بازار مسکن تصریح می‌کند: انتظارات تورمی از خیلی مولفه‌ها تبعیت می‌کند؛ نه فقط شنیدن اینکه قیمت‌ها چقدر شده است. اصلا انتظارات براساس قیمت‌های رسمی میانگین‌شده ایجاد نمی‌شود؛ انتظارات تورمی برای مثال، اینگونه ایجاد می‌شود که از مشاوران املاک بپرسید قیمت‌ها چند و چگونه شده است. انتظارات قیمت اینگونه شکل می‌گیرد. یا این که افراد که با هم صحبت می‌کنند، از وضعیت قیمت‌ها بگویند.
اولاد عنوان می‌کند: انتظارات ناشی از میزان اعتمادی است که مردم به سیاست‌های دولت و حاکمیت دارند. انتظارات را سیاست‌های کلان و تحولاتی که در سیاست‌های کلان رخ می‌دهد، شکل می‌دهد؛ نه اینکه آمارها حبس شود.
افراد، اعداد و ارقام را می‌بینند
این کارشناس بازار مسکن متذکر می‌شود: فعالان اقتصادی یا کسانی که در بازار خرید و فروش می‌کنند، اینگونه نیست که ندانند وضعیت چگونه است. افراد کور نیست؛ می‌توانند آمار را از بنگاه سر کوچه خود بگیرند و ببینند قیمت‌ها چگونه شده است.
اولاد می‌گوید: شما وضعیت قیمت‌ها را می‌بینید؛ این‌طور نیست که بگویید از وقتی قیمت‌ها اعلام نشده، ثبات قیمتی رخ داده است. شما کجا ثبات قیمتی را می‌بینید؟!وی با اشاره به وضعیت تولید متذکر می‌شود: وضعیت تولید مسکن بهبود پیدا نکرده است. در حوزه نهضت ملی مسکن نیز مسایلی وجود دارد. برای مثال، متقاضیانی که ثبت‌نام کردند، خیلی‌ها توان مالی ندارند که حتی آورده اولیه بیاورند. این کارشناس بازار مسکن عنوان می‌کند: یعنی مردم ثبت‌نام کردند و خانه می‌خواهند، اما همان آورده اولیه را هم نمی‌توانند تامین کنند. در بخش عرضه نیز در حوزه تامین زمین به شدت مشکل داریم.
منبع: روزنامه ابتکار