اخبار کمیسیون پیگیری های اداری
بایگانی اخبار
کلانشهرها؛ آسیب پذیر در مقابل بلایای طبیعی
چهارشنبه, خرداد 21, 1393 by روابط عمومی انجمن
در کشور ما معمولا پس از انتشار چنین اخبار و گزارش هایی در مورد وضعیت ریسک پذیری تهران، کارشناسان اظهارنظرهایی می کنند و برخی از مسئولان هم جسته و گریخته واکنش هایی نشان می دهند ولی پس از گذشت چند روز فراموش می شود که پایتخت ایران با چه خطراتی مواجه است.
اما توفان دوشنبه هفته گذشته (12 خرداد) که توپ و تشر سهمگینی به تهران زد، بار دیگر این نکته را متذکر شد که تا چه اندازه این کلانشهر در مقابل بلایای طبیعی آسیب پذیر و بی دفاع است. توفان هفته گذشته که با سرعت 120 کیلومتر در ساعت، تهران را درنوردید صحنه های کم سابقه ای را خلق و ناامن بودن فضاهای شهری در پایتخت را گوشزد کرد.
به دلیل شرایط جغرافیایی تهران، در این شهر توفان بسیار به ندرت رخ می دهد اما وقوع زلزله ای مهیب در آن از مدتها قبل پیش بینی شده است. پایتخت ایران بر روی گسل های زلزله قرار دارد که سالهاست فعالیت قابل توجهی ندارند ولی در هر لحظه احتمال فعال شدن سه گسل اصلی تهران وجود دارد. از مدتها پیش بسیاری از اساتید دانشگاه و کارشناسان در رابطه با زلزله مهیب و بزرگ تهران هشدار می دهند. به اعتقاد این افراد فقط ابعاد زلزله نیست که در تهران فاجعه می آفریند بلکه حوادث پس از آن مانند آتش سوزی، تخریب شدید معابر و بزرگراهها، نبود دسترسی لازم برای امدادرسانی و عدم امکان خروج از پایتخت بیش از خود زلزله بحران آفرین خواهد بود.
البته آسیب پذیر بودن در برابر حوادث طبیعی تنها مختص تهران نیست و تمامی کلانشهرهای ایران را در برمی گیرد. نه فقط تهران بلکه کلانشهرهایی مانند تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، اهواز و... هم در مقابل بلایای طبیعی ناامن هستند و ساختمان های احداث شده در این شهرها به مثابه انباشته ای از مصالح ساختمانی بر پایه هایی لرزان هستند که آنها را تبدیل به شهرهایی بی دفاع در مقابل بلایای طبیعی کرده و شهروندان ساکن در آنها را با خطرات بسیاری مواجه می کند.
به عقیده صاحبنظران در این شرایط مقاوم سازی ساختمان ها با سرعت بالا و با کمترین هزینه در کلانشهرها امری بسیار مهم و حیاتی است اما در شرایطی که مقررات ملی ساختمان به هیچ انگاشته می شود و ساختمان ها با استفاده از مصالح ساختمانی غیراستاندارد و به دست کارگران غیرماهر احداث می شود، نمی توان انتظار داشت که کلانشهرهایی مانند تهران در مقابل سیل، زلزله، توفان و... از خود مقاومت نشان دهند.
کارشناسان بر این باورند که به طور کلی افزایش جمعیت کلانشهرها و گسترش سکونتگاههای فقیرنشین، خسارات ناشی از بلایای طبیعی را افزایش داده است. در اغلب کلانشهرهای ایران مناطق حاشیه نشین شهری در حال رشد هستند و به گفته کارشناسان طی 10 سال آینده رشد حاشیه نشینی افزایش چشمگیری خواهد داشت که این موضوع نواحی شهری را در برابر حوادث طبیعی آسیب پذیرتر می سازد.
در هر حال مقابله با بلایای طبیعی بخشی از فرآیند توسعه محسوب می شود و کاهش آسیب پذیری و حفاظت از زندگی انسان ها باید در طرح های نوسازی و توسعه شهری گنجانده شود. مطابقت برنامه های نوسازی شهری مانند برنامه های مسکن، تاسیس سکونتگاه های جدید، مدیریت زمین و ... با برنامه های مقابله با خطرات باعث اصلاح شهر و شهرسازی در جهت پیشگیری از تاثیر بلایا شده و تا حد زیادی به کاهش اثرات خطرات ناشی از حوادث طبیعی کمک می کند.
در واقع با نگرش همه جانبه و سیستمی به مسایل شهری و با اصلاح روش ها می توان میزان خسارات جانی و مالی بعد از وقوع بلایای طبیعی را تا حد زیادی کاهش داد و شرایط نسبتا پایداری را در راستای توسعه شهری در کشور فراهم کرد.